Thị trường chứng khoán phái sinh là một thị trường còn khá mới mẻ ở Việt Nam, nhưng đã thu hút được sự quan tâm của đông đảo nhà đầu tư. Chứng khoán phái sinh là một công cụ tài chính phức tạp, mang lại cơ hội sinh lời cao nhưng cũng có rủi ro lớn. Do đó, trước khi tham gia thử đánh thị trường phái sinh, nhà đầu tư cần trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết.
Những lưu ý trước khi giao dịch chứng khoán phái sinh
Trước khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh, các nhà đầu tư cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Hiểu rõ bản chất của chứng khoán phái sinh: Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính được thiết kế để theo dõi giá của một tài sản cơ sở, chẳng hạn như chỉ số chứng khoán, hàng hóa, hoặc tiền tệ. Các nhà đầu tư có thể sử dụng chứng khoán phái sinh để thu lợi nhuận từ sự biến động giá của tài sản cơ sở.
- Hiểu rõ các loại chứng khoán phái sinh: Tại Việt Nam, hiện nay chỉ có hai loại chứng khoán phái sinh được phép giao dịch trên sàn, đó là hợp đồng tương lai chỉ số VN30 và hợp đồng tương lai chỉ số HNX30. Mỗi loại chứng khoán phái sinh có những đặc điểm và tính chất riêng, do đó các nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ trước khi tham gia giao dịch.
- Hiểu rõ các rủi ro của chứng khoán phái sinh: Chứng khoán phái sinh có rủi ro thua lỗ rất lớn, thậm chí là mất trắng. Do đó, các nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ khả năng tài chính và mức độ chấp nhận rủi ro của mình trước khi tham gia giao dịch.
- Chuẩn bị nguồn vốn đủ lớn: Để tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh, các nhà đầu tư cần ký quỹ với công ty chứng khoán. Mức ký quỹ tối thiểu sẽ phụ thuộc vào loại chứng khoán phái sinh và số lượng hợp đồng mà nhà đầu tư giao dịch.
- Học hỏi kiến thức và kỹ năng giao dịch: Để giao dịch chứng khoán phái sinh hiệu quả, các nhà đầu tư cần trang bị cho mình kiến thức và kỹ năng giao dịch cần thiết. Có rất nhiều tài liệu và khóa học về giao dịch chứng khoán phái sinh mà các nhà đầu tư có thể tham khảo.
- Tìm hiểu về thị trường chứng khoán phái sinh: Trước khi tham gia giao dịch, các nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ về thị trường chứng khoán phái sinh, bao gồm các quy định, điều kiện giao dịch, các loại chứng khoán phái sinh, các rủi ro tiềm ẩn,…
Với những lưu ý trên, các nhà đầu tư có thể giảm thiểu rủi ro và nâng cao cơ hội thành công khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh.
1. Hiểu kiến thức cơ bản về chứng khoán phái sinh
Tại Việt Nam, thị trường chứng khoán phái sinh được thành lập vào năm 2017. Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam hiện có các sản phẩm sau:
- Hợp đồng tương lai chỉ số VN30
- Hợp đồng tương lai VN30-Index
- Hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ
- Hợp đồng tương lai Vàng
Khái niệm cơ bản về chứng khoán phái sinh:
- Tài sản cơ sở: Là tài sản mà giá trị của chứng khoán phái sinh phụ thuộc vào.
- Ký quỹ: Là khoản tiền nhà đầu tư phải nộp vào tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh để đảm bảo cho các nghĩa vụ của mình.
- Giá giao dịch: Là giá trị của hợp đồng phái sinh tại thời điểm giao dịch.
- Giá thanh toán: Là giá trị của hợp đồng phái sinh tại thời điểm đáo hạn.
- Lỗ ròng: Là khoản tiền nhà đầu tư phải trả cho bên kia hợp đồng phái sinh nếu giá thanh toán thấp hơn giá mua.
- Lãi ròng: Là khoản tiền nhà đầu tư nhận được từ bên kia hợp đồng phái sinh nếu giá thanh toán cao hơn giá bán.
2. Thời gian giao dịch chứng khoán phái sinh
Thời gian giao dịch chứng khoán phái sinh tại Việt Nam bắt đầu từ thứ Hai đến thứ Sáu hàng tuần, trừ các ngày nghỉ theo quy định của Bộ Luật Lao động. Cụ thể:
- Phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa: 8:45 – 9:00
- Phiên khớp lệnh liên tục phiên sáng: 9:00 – 11:30
- Nghỉ giữa phiên: 11:30 – 13:00
- Phiên khớp lệnh liên tục phiên chiều: 13:00 – 14:30
Như vậy, thời gian giao dịch chứng khoán phái sinh kết thúc lúc 14:30 hàng ngày. Ngoài ra, các giao dịch đặt lệnh phái sinh được thực hiện từ 8:05 – 14:45 hàng ngày (Trừ Thứ Bảy, Chủ nhật và ngày nghỉ lễ). Các giao dịch rút ký quỹ được thực hiện từ 8:00 – 16:00 hàng ngày (Trừ Thứ Bảy, Chủ nhật và ngày nghỉ lễ).
Hướng dẫn cách chơi chứng khoán phái sinh
Để chơi chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh
Để mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư cần đăng ký mở tài khoản tại một công ty chứng khoán có giấy phép kinh doanh dịch vụ chứng khoán phái sinh.
MỞ TÀI KHOẢN CHỨNG KHOÁN VPS (SỐ ĐẸP)
Bước 2: Nạp tiền vào tài khoản phái sinh
Sau khi mở tài khoản thành công, nhà đầu tư cần nạp tiền vào tài khoản phái sinh để có thể giao dịch.
Bước 3: Đặt lệnh giao dịch
Để đặt lệnh giao dịch, nhà đầu tư có thể thực hiện qua các hình thức sau:
- Giao dịch qua ứng dụng/website của công ty chứng khoán
- Giao dịch qua điện thoại
- Giao dịch qua nhân viên môi giới
- Giao dịch qua ứng dụng/website của công ty chứng khoán
Bước 4: Theo dõi tài khoản phái sinh
Nhà đầu tư cần theo dõi tài khoản phái sinh thường xuyên để nắm bắt được tình hình biến động của thị trường và các vị thế đang nắm giữ.
Trên đây là hướng dẫn chơi chứng khoán phái sinh cơ bản. Để tìm hiểu thêm về thị trường phái sinh, nhà đầu tư có thể tham khảo các tài liệu học tập, khóa học và các công cụ hỗ trợ giao dịch phái sinh. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp nhà đầu tư có thêm kiến thức và kinh nghiệm để chơi chứng khoán phái sinh hiệu quả.
Tác giả: Nguyễn Công Phúc
